Ik werk sinds begin 2023 als zelfstandig interim professional. Dit was voor mij een bewuste keus, omdat ik het én heel leuk vind om verschillende dingen naast elkaar te doen én graag in potjes roer in verschillende keukens én graag werk op die momenten dat het het meest effectief is. Dit zijn vaak de momenten als er behoefte is aan verandering, iets nieuws of tijdelijk extra denk- en uitvoeringskracht. Al deze aspecten tref ik meer aan in de rol van interim professional dan in vaste dienst. Doordat het past bij mijn talent, ervaring en interesse en ik een zekere distantie koppel aan makkelijk kunnen verbinden, kan ik van waarde zijn voor de organisaties waar ik werk. Het mes snijdt dus aan twee kanten.
Vanuit Valuen wordt voorzien in de inzet van professionals, zoals ik, in opdrachten. Voor mij betekent dit dat ik volledig wordt ontzorgd in het vinden van een opdracht die bij mij past. Ik kan mij focussen op dat waar ik goed in ben: mij verbinden aan de vraagstukken en organisaties helpen stappen verder te komen in waar ze dan ook maar mee worstelen of welke puzzel ze dan ook maar te leggen hebben. En of gemeenten worstelingen en puzzels hebben!
Het is niet vreemd dat gemeenten zoveel behoefte hebben aan interim professionals. Nederland is een land met een grote complexiteit en dichtheid aan vraagstukken. Met name bij gemeente zie je dat deze complexiteit plus de diversiteit en hoeveelheid van vraagstukken forse uitdagingen geven in de organisatie. Ik zie de inzet van interim professionals door een gemeente daarom als teken van kracht, mits hier bewust voor wordt gekozen.
Als je naar de organisatietheorie terug gaat dan kun je niet om Mintzberg heen. Zijn basismatrix is nog steeds heel behulpzaam voor duiding.
Gemeenten bevinden zich voor een steeds groter deel van haar taken in het kwadrant van dynamische complexiteit of complexe dynamiek. Onderlinge afstemming is het mechanisme waarmee je dit het beste tegemoet kunt treden. Dit is al niet eenvoudig voor een ‘normale’ organisatie. Voor een gemeentelijke organisatie met zoveel verschillende taken en de volle breedte aan maatschappelijke vraagstukken op het bordje, met een bestuur en volksvertegenwoordiging die dicht bij burgers staan en hoge verwachtingen van deze burgers aan het adres van deze bestuurders en volksvertegenwoordigers, is dit een schier onmogelijke opdracht.
Onderlinge afstemming als coördinatiemechanisme wordt in de praktijk nog wel eens verward met loslaten, zelfsturing, zelforganisatie. Zonder leidende principes, goed doordachte processen, professionele normen en regie zijn deze termen vaak een recept voor meer ingewikkeldheden en minder slagkracht in de organisatie met medewerkers die over- of onderbelast raken.
Interim professionals die worden ingeschakeld voor een ‘klus’, een project, de invulling van een tijdelijke vacante functie of wat dan ook, hebben, vind ik, altijd een dubbele rol, een extra verantwoordelijkheid. Natuurlijk is de eerste rol dat waar je primair voor wordt ingehuurd en die professioneel vervullen. De tweede rol, het extraatje van de Interim professional, is die van de professional die de organisatie helpt beter te functioneren, omdat je als relatieve buitenstaander nu eenmaal de frisse externe blik en ervaring van elders meebrengt en je een onafhankelijker positie in kan nemen. Dáár zit de meerwaarde van de Interim professional. Daardoor kun je gemeenten net dat beetje extra vaart laten maken, die nieuwe invalshoek bieden, die andere omgang met haar burgers laten kiezen.
Zijn Interim professionals daarmee dé oplossing voor organisatorische en maatschappelijk vraagstukken van gemeenten? Nee, zeker niet, want historisch besef, culturele bedding, contextkennis is alleen te realiseren met een stevige basis van vaste professionals. Dit is van onschatbare waarde. In samenwerking met deze vaste professionals kan de interim professional echter wel een beweging op gang brengen en houden, die steeds weer opnieuw vernieuwing brengt en dat is broodnodig in deze dynamische, complexe wereld.
15 oktober 2023